Việc hiểu được cách thức hoạt động của ISO và cách nó ảnh hưởng đến độ phơi sáng sẽ giúp bạn kiểm soát sáng tạo tốt hơn nhiều đối với việc chụp ảnh của mình. Điều này đặc biệt đúng trong các tình huống ánh sáng yếu.
Trong bài này, bạn sẽ tìm hiểu ISO máy ảnh là gì và nó ảnh hưởng đến độ phơi sáng ra sao. Bạn cũng sẽ tìm hiểu lý do tại sao và khi nào bạn nên tiếp cận với quay số ISO.
Xem thêm bài:
ISO máy ảnh là gì?
ISO đề cập đến mức độ nhạy cảm của cảm biến máy ảnh với ánh sáng. Do đó, nó ảnh hưởng đến độ phơi sáng của ảnh. Tức là lượng ánh sáng được cảm biến thu nhận. Bạn có thể điều chỉnh cài đặt ISO của máy ảnh để làm cho cảm biến nhạy hơn hoặc ít hơn với ánh sáng. Tùy chỉnh này sẽ tùy thuộc vào tình huống bạn muốn chụp.
ISO được đo theo thang điểm – thường từ 100 đến 1600 hoặc thậm chí cao hơn trên một số máy ảnh. Mỗi giá trị trên thang đo gấp đôi giá trị trước đó. Đây là một phạm vi phổ biến: 100, 200, 400, 800, 1600, 3200, 6400.
Giá trị ISO 200 làm cho cảm biến của máy ảnh nhạy sáng gấp đôi so với ISO 100. ISO 800 nhạy sáng bằng một nửa so với ISO 1600.
- Giá trị ISO thấp (ví dụ: 100 hoặc 200) có nghĩa là độ nhạy sáng thấp. Đây chính xác là những gì cần thiết trong điều kiện sáng để tránh ảnh bị phơi sáng quá mức.
- Giá trị ISO cao (ví dụ: 800, 1600 hoặc cao hơn) có nghĩa là độ nhạy sáng cao. Điều này giúp ích trong các tình huống thiếu sáng. VD nơi bạn cần máy ảnh thu được nhiều ánh sáng hơn để có hình ảnh phơi sáng tốt hơn. Điều này đặc biệt đúng khi bạn không thể sử dụng các cách khác để thu được nhiều ánh sáng hơn. Chẳng hạn như kích thước khẩu độ lớn hơn hoặc tốc độ màn trập chậm hơn.
ISO là một trong ba yếu tố cơ bản tạo thành một phần của tam giác phơi sáng. ISO cũng kiểm soát độ phơi sáng trên máy ảnh kỹ thuật số. Hai cái còn lại là Khẩu độ và Tốc độ màn trập.
Bạn kiểm soát ISO máy ảnh như thế nào?
Sẽ có 2 chế độ Automatic hoặc Scene. Khi bạn chọn ISO Automatic, máy ảnh sẽ tự động đặt giá trị ISO thành giá trị mà nó tính toán phù hợp với ngữ cảnh chụp.
Trong các chế độ Bán tự động (Chế độ chương trình, Chế độ ưu tiên khẩu độ và Chế độ ưu tiên màn trập), bạn thay đổi các giá trị ISO. Hoặc nếu máy ảnh của bạn cho phép, hãy chọn tùy chọn ISO tự động.
Cách bạn thay đổi giá trị ISO sẽ khác nhau tùy thuộc vào kiểu máy ảnh của bạn. Nhiều máy ảnh tiên tiến có hộp quay số chuyên dụng giúp truy cập tức thì để thay đổi giá trị.
Ảnh dưới đây cho thấy một mặt số chuyên dụng trên máy ảnh không gương lật. Giá trị được đặt thành 400. Bạn cũng có thể thấy cài đặt TỰ ĐỘNG màu xanh lục.
Một số máy ảnh có nút ISO cần được nhấn trước khi bạn thay đổi giá trị của nó. Ảnh dưới đây cho thấy nút và giá trị (ISO 160) trên Canon 5D mk ii của tôi.
Sau đó, màn hình LCD sẽ hiển thị giá trị ISO hiện tại có thể được thay đổi bằng cách sử dụng một trong các bánh xe điều khiển trên thân máy. Hoặc với các kiểu màn hình cảm ứng, bằng cách chạm vào biểu tượng + hoặc – trên màn hình.
Giá trị Phơi sáng (Exposure)?
Khi bạn chụp ảnh, ánh sáng từ cảnh đi vào máy ảnh và chiếu vào cảm biến, tạo ra hình ảnh kỹ thuật số. Phơi sáng đề cập đến độ sáng hay tối của ảnh thu được.
Đạt được độ phơi sáng tốt là điều cần thiết để tạo ra những bức ảnh chất lượng cao. Khi chụp ảnh, mục tiêu của bạn phải luôn đạt được độ phơi sáng tốt nhất có thể. Việc này sẽ giúp ảnh của bạn không bị quá sáng hoặc quá tối.
Nếu ảnh bị thiếu sáng (quá tối), chi tiết sẽ bị mất trong vùng tối (vùng tối của ảnh). Khi một bức ảnh bị phơi sáng quá mức (quá sáng), các chi tiết sẽ bị mất ở vùng sáng (vùng sáng hơn của ảnh).
ISO & Tam giác phơi sáng
Chìa khóa để tạo ra những bức ảnh phơi sáng hoàn hảo là cân bằng các giá trị ISO, khẩu độ và tốc độ màn trập để đảm bảo hình ảnh không quá tối hoặc quá sáng.
Sơ đồ tam giác tiếp xúc dưới đây minh họa mối quan hệ giữa ba yếu tố này. Nó giúp bạn hiểu lý do tại sao máy ảnh của bạn tự động chọn các giá trị phơi sáng nhất định. Và bạn có thể làm mọi cách để kiểm soát độ phơi sáng khi cần.
Sử dụng giá trị ISO máy ảnh như thế nào?
Sử dụng giá trị ISO thấp trong điều kiện ánh sáng chói
Khi bạn có đủ ánh sáng để phơi sáng tốt với khẩu độ hoặc tốc độ cửa trập đã chọn. Lúc này, bạn nên chọn giá trị ISO thấp nhất. Điều này làm cho cảm biến của máy ảnh ít nhạy cảm nhất với ánh sáng. Lợi ích của việc này là thiếu hạt hoặc nhiễu trong hình ảnh cuối cùng.
Sử dụng giá trị ISO cao trong điều kiện ánh sáng yếu
Khi không đủ ánh sáng để phơi sáng tốt hoặc tăng kích thước khẩu độ không phải là cách hay. Bạn nên chọn giá trị ISO cao hơn.
Nhược điểm của điều này là tạo ra hạt hoặc tiếng ồn.
Tăng ISO để “Mở khóa” Tốc độ màn trập nhanh hơn & Khẩu độ nhỏ hơn
- Khi bạn muốn sử dụng tốc độ màn trập nhanh hơn – để đóng băng một số hành động – nhưng điều kiện ánh sáng có nghĩa là máy ảnh của bạn đang giới hạn bạn ở tốc độ cửa trập tương đối chậm. Bạn có thể “mở khóa” tốc độ màn trập nhanh hơn bằng cách tăng giá trị ISO.
- Khi bạn muốn sử dụng khẩu độ nhỏ hơn, nhưng điều kiện ánh sáng có nghĩa là máy ảnh của bạn đang giới hạn bạn ở kích thước khẩu độ tương đối lớn. Bạn có thể “mở khóa” khẩu độ nhỏ hơn bằng cách tăng giá trị ISO.
Điều này là do Tam giác phơi sáng đòi hỏi độ phơi sáng cân bằng. Khi bạn tăng giá trị ISO, giá trị tốc độ cửa trập phải tăng hoặc kích thước khẩu độ phải giảm.
Khi bạn tăng giá trị ISO lên một bước (ví dụ: 100 lên 200 hoặc 800 lên 1600), bạn sẽ làm cho cảm biến của máy ảnh nhạy sáng gấp đôi. Để giữ cân bằng độ phơi sáng, máy ảnh cần giảm một nửa lượng ánh sáng đến cảm biến. Nó thực hiện điều này bằng cách tăng tốc độ cửa trập lên một stop. Ví dụ: tăng từ 1/400 lên 1/800 hoặc giảm kích thước khẩu độ xuống một f-stop (ví dụ: thay đổi từ f / 8 thành f / 11). Nếu bạn đang chụp ở chế độ Thủ công, bạn sẽ cần tự thực hiện những thay đổi này.
Khi bạn giảm giá trị ISO đi một bước (ví dụ: 200 xuống 100 hoặc 1600 xuống 800), bạn sẽ làm cho cảm biến của máy ảnh nhạy hơn một nửa với ánh sáng. Để giữ cân bằng độ phơi sáng, máy ảnh phải tăng gấp đôi lượng ánh sáng đến cảm biến. Để làm điều này, nó có thể giảm tốc độ màn trập xuống một điểm dừng hoặc tăng kích thước khẩu độ lên một điểm dừng.
Chú ý đến hạt và tiếng ồn với giá trị ISO cao
Cần biết rằng các giá trị ISO cao hơn sẽ ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh. Chụp ở các giá trị ISO cao có thể khiến ảnh của bạn bị nhiễu hạt. Trong nhiếp ảnh kỹ thuật số, chúng tôi gọi hạt này là “nhiễu”.
Nhiễu xuất hiện trong hình ảnh dưới dạng các pixel có màu ngẫu nhiên. Đặc biệt là ở các vùng tối hơn của hình ảnh chẳng hạn như bầu trời đêm. Điều này là do sự dao động ngẫu nhiên của tín hiệu điện đi qua cảm biến. Nó làm cho một số pixel của cảm biến sáng hơn hoặc tối hơn một chút so với mức bình thường.
Khi có nhiều ánh sáng, những dao động ngẫu nhiên này bị chế ngự bởi ánh sáng sẵn có. “Tiếng ồn” quá yếu so với ánh sáng được chụp, do đó tiếng ồn không đáng chú ý.
Trong các tình huống thiếu sáng, khi cài đặt ISO đã được tăng lên, năng lượng ánh sáng thu được tương tự về mặt điện với các tín hiệu điện dao động đã có trên cảm biến. Sau đó, máy ảnh sẽ khuếch đại độ sáng của tất cả các điểm ảnh. Bao gồm cả những điểm ảnh đã bị ảnh hưởng ngẫu nhiên bởi các tín hiệu điện. Đây là lý do tại sao hạt hoặc tiếng ồn là 2 thông số bạn nên lưu ý nhất.
Giảm thiểu tiếng ồn và tối đa hóa chất lượng hình ảnh
Nhiều người dùng cho rằng cách tốt nhất để chụp ảnh chất lượng cao là sử dụng Base ISO 100%. Tuy nhiên,không phải lúc nào mọi trường hợp luôn đúng. Đôi khi, bạn sẽ ở trong điều kiện tối và lúc đó không có lựa chọn nào khác ngoài việc sử dụng ISO cao hơn.
Bạn chỉ nên sử dụng ISO cơ sở khi có đủ ánh sáng để làm như vậy. Đừng cố ép ISO 100 trong môi trường tối, nếu không ảnh của bạn sẽ quá tối. Tương tự, nếu bạn đang sử dụng tốc độ màn trập nhanh để chụp hành động, về cơ bản nó giống như chụp ảnh trong môi trường tối. Vì vậy, đối với một số loại ảnh thể thao và hành động, ISO cao sẽ là lựa chọn duy nhất của bạn.
Tối ứu hóa chất lượng ảnh chụp
Để tối đa hóa chất lượng hình ảnh của bạn, đây là bốn bước bạn cần làm theo:
- Chọn cài đặt khẩu độ sẽ cung cấp độ sâu trường ảnh mong muốn của bạn .
- Đặt ISO của bạn thành giá trị cơ bản. Và đặt tốc độ màn trập ở bất kỳ cài đặt nào cung cấp độ phơi sáng thích hợp.
- Nếu mục tiêu chụp của bạn bị mờ, hãy tăng dần ISO. Kế tiếp sử dụng tốc độ cửa trập nhanh hơn cho đến khi mờ chuyển động biến mất.
- Nếu ISO của bạn quá cao và bạn vẫn có khả năng sử dụng khẩu độ rộng hơn, hãy mở nó cho đến khi ISO đạt đến mức dễ quản lý hơn.
Đó là tất cả những gì nó cần! Nếu bạn làm theo các bước sau, bạn sẽ chụp được chất lượng hình ảnh tối đa mỗi lần. Bạn sẽ tìm thấy sự cân bằng giữa tiếng ồn, độ mờ chuyển động và độ sâu trường ảnh.
Những lầm tưởng và quan niệm sai lầm chung về ISO
ISO có rất nhiều huyền thoại xung quanh nó, bao gồm một số điều khá phổ biến. Trong phần này, tôi sẽ nhanh chóng giải quyết một số câu hỏi của nhiều người dùng hiện nay.
1. ISO có phải là “Độ nhạy của cảm biến” không?
Đây là lầm tưởng phổ biến nhất liên quan đến ISO. Nó là thứ mà bạn sẽ thấy trên web (và trên bản in).
Tuy nhiên, mặc dù nó có thể giúp bạn nghĩ về ISO như là độ nhạy cảm biến máy ảnh “hoạt động như”. Thay vào đó, cảm biến kỹ thuật số chỉ có một độ nhạy duy nhất. Vâng, bất kể ISO máy ảnh của bạn là bao nhiêu đi nữa. Chính xác hơn khi nói rằng ISO giống như một ánh xạ để cho máy ảnh của bạn biết ảnh đầu ra sẽ sáng như thế nào, với một mức phơi sáng đầu vào cụ thể.
2. ISO có phải là một phần của độ phơi sáng?
Không, ISO không phải là một phần của phơi sáng. Tốc độ màn trập và khẩu độ làm sáng ảnh của bạn bằng cách thu nhiều ánh sáng hơn.
ISO không làm điều đó; thay vào đó, về cơ bản nó làm sáng bức ảnh bạn đã chụp. Vì vậy, các nhiếp ảnh gia không coi nó là một thành phần của độ phơi sáng.
3. Nâng ISO cũng giống như làm sáng ảnh của bạn trên máy tính?
Đây là một câu hỏi thông minh, nhưng, một lần nữa, nó chỉ đơn giản là một quan niệm sai lầm. Làm sáng ảnh trên máy tính của bạn có thể hoạt động theo nhiều cách như tăng ISO của bạn. Vì nó làm cho nhiễu hiển thị nhiều hơn (và nó dẫn đến hình ảnh sáng hơn). Nhưng sự khác biệt đơn giản là việc nâng ISO của bạn trong máy ảnh gần như luôn mang lại chất lượng hình ảnh tốt hơn so với việc làm sáng ảnh trên máy tính của bạn.
Nói cách khác, tốt hơn là sử dụng ISO 800 khi cần thiết, thay vì làm sáng ảnh ISO 100 ở một mức độ lớn trong phần mềm xử lý hậu kỳ như Lightroom!
4. ISO ảnh hưởng đến ảnh như thế nào?
ISO tăng hoặc giảm độ sáng của ảnh, nhưng cũng ảnh hưởng đến cả mức hạt / nhiễu và dải động. Ở cài đặt ISO (cơ sở) thấp nhất, hình ảnh của bạn sẽ có ít nhiễu nhất và dải động cao nhất, mang lại cho bạn sự linh hoạt nhất trong quá trình xử lý hậu kỳ.
Khi ISO được tăng lên, mức độ nhiễu cũng tăng và dải động cũng thường giảm.
5. Cài đặt ISO tốt nhất cho ánh sáng yếu là gì?
Khi chụp trong điều kiện ánh sáng yếu, tốc độ cửa trập của bạn thường sẽ giảm, dẫn đến rung máy hoặc nhòe chuyển động. Để tránh các vấn đề như vậy, bạn nên tăng cài đặt ISO lên giá trị cao hơn, chẳng hạn như ISO 1600.
Tùy thuộc vào khẩu độ và điều kiện ánh sáng, bạn có thể cần tăng ISO nhiều hơn nữa.
6. Cài đặt ISO tốt nhất cho chụp ảnh phong cảnh là gì?
Khi chụp ảnh phong cảnh, bạn nên sử dụng chân máy và đặt ISO thành ISO cơ bản của máy ảnh, thường là 100.
Kết luận
Trong bài viết này, bạn đã tìm hiểu ISO máy ảnh là gì, vị trí của nó trong Tam giác phơi sáng và khi nào bạn nên sử dụng đĩa quay ISO. Tóm lại:
- ISO là độ nhạy của cảm biến máy ảnh của bạn.
- Bạn có thể thay đổi ISO bất cứ khi nào bạn muốn, giữa mọi cảnh quay nếu bạn muốn!
- Máy ảnh của bạn sẽ tự động chọn giá trị ISO phù hợp trong chế độ Tự động.
- Hầu hết các máy ảnh DSLR và Mirrorless hiện đại đều có cài đặt “ISO tự động” cho phép máy ảnh chọn một giá trị phù hợp.
- Ở chế độ bán tự động và chế độ thủ công, bạn có thể tự kiểm soát ISO.
- Đôi khi bạn không thể hoặc không muốn tăng kích thước khẩu độ của máy ảnh hoặc sử dụng tốc độ cửa trập chậm hơn. Trong những tình huống này, hãy tăng giá trị ISO của bạn cho đến khi bạn có được độ phơi sáng chính xác.
Nguồn bài viết: https://nghienthuthuat.com/
Tiến Đạt
